شایع ترین سرطان های زنان

هرچند علت اصلی ابتلا به سرطان هنوز برای بشر کاملا مشخص نشده‌است، اما می‌دانیم که عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی در این امر دخیل هستند. یکی از این عوامل جنسیت فرد است. زنان به دلایل مختلفی به برخی از انواع سرطان‌ بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند. علاوه بر این برخی از انواع سرطان ها هم مختص زنان است مانند سرطان واژن و غیره.

 

لیست ده‌گانه‌ی زیر شایع‌ترین سرطان‌هایی است که در زنان دیده می‌شود:

سرطان پستان

سرطان پوست

سرطان روده بزرگ (کولورکتال)

سرطان ریه

سرطان آندومتر یا سرطان رحم

سرطان تیروئید

سرطان دهانه رحم

سرطان تخمدان

سرطان Vulva یا فرج

سرطان واژن.

 

1. سرطان سینه در زنان، یک چهارم آمار کل سرطان

سرطان سینه بعد از سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان در بین زنان است، اما جالب است که بدانید ۱٪ از مردان نیز درگیر سرطان سینه می‌شوند. بیشتر توده‌ها در سینه خوش‌خیم هستند و سرطانی نمی‌شوند و برای شخص خطر زیادی ندارند. حتی در موارد سرطانی هم نرخ بقای ۵ ساله حدود ۹۰% است و شانس درمان خیلی خوبی دارد. به گزارش موسسه جهانی تحقیقات سرطان، سرطان سینه در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۵٪ از موارد ابتلا به سرطان در زنان را شامل می‌شد و مسئول ۱۴٪ از مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در زنان است. اگر در خود مراقبتی و معاینه‌ی ماهانه‌ی خود، علائم سرطان سینه در زنان را دارید، سریعا به دکتر زنان یا دکتر مامایی مراجعه کنید.

عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه عبارتند از:

سابقه خانوادگی

قاعدگی در سنین پایین

یائسگی در سن بالا

چاقی

اگر برای اولین بار بعد از ۳۰ سالگی باردار شوید.

اگر هیچوقت باردار نشوید.

دریافت درمان‌های هورمونی بعد از یائسگی.

 

برای پیشگیری یا غربالگری سرطان سینه چه کنیم؟

اگر شما هم در معرض ابتلا به سرطان سینه هستید باید ماموگرافی انجام دهید. مطابق با سنتان بهتر است طبق موارد پایین برای غربالگری سرطان سینه اقدام کنید.

زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله: در صورت تمایل می‌توانند غربالگری سالانه سرطان سینه را با ماموگرافی شروع کنند.

زنان ۴۵ تا ۵۴ ساله: ماموگرافی هر ساله

زنان ۵۵ ساله و بالاتر: ماموگرافی سالانه یا دو سال یک‌بار.

 

 

2. سرطان دهانه رحم (آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟)

از دیگر سرطان های شایع در زنان سرطان دهانه رحم است که احتمالا زیاد اسم آن را شنیده‌اید، این سرطان حدود ۷٪ از موارد سرطان‌های زنان را شامل می‌شود. عامل اصلی ابتلا به این سرطان در بیشتر از ۹۰٪ از موارد ابتلا ویروسی به نام HPV است که عامل بیماری زگیل تناسلی است. برخی از سویه‌های این ویروس باعث تغییرات سلولی در سلول‌های دهانه رحم می‌شود. از دیگر عوامل خطر این سرطان عبارتند از:

پاپ اسمیر غیر طبیعی

سیگار کشیدن

عفونت HIV یا ایدز

استفاده از قرص‌های ضد بارداری برای بیش از ۵ سال

به دنیا آوردن ۳ فرزند یا بیشتر

داشتن چند شریک جنسی.

علایم سرطان دهانه رحم عبارتند از:

خونریزی واژینال بین پریودها یا بعد از یائسگی

خونریزی طولانی یا شدید قاعدگی به صورت غیرطبیعی

درد در هنگام رابطه جنسی

خونریزی بعد از رابطه جنسی

درد در ناحیه لگن

ترشحات غیرطبیعی واژن با رنگ و بوی غیرطبیعی.

نرخ بقای ۵ ساله در صورت تشخیص زودهنگام ۹۲٪ است. البته اگر این سرطان پیشرفت کرده‌باشد و به ارگان‌های نزدیک متاستاز کرده باشد این نرخ به ۵۸٪ کاهش پیدا می‌کند. بسته به زمان تشخیص و مرحله سرطان راه‌های زیادی برای درمان وجود دارد. سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی بسیار قابل درمان است. روش‌های اصلی درمان سرطان دهانه رحم شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است. درمان سرطان دهانه رحم معمولا منجر به ناباروری می‌شود.

 

برای پیشگیری یا غربالگری سرطان دهانه رحم چه کنیم؟

یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به این سرطان مراقبت از خود در برابر ویروس HPV است، از این رو تزریق واکسن HPV به نام واکسن گارداسیل و استفاده از کاندوم را فراموش نکنید. خوشبختانه این سرطان یک تست غربالگری خوب و آسان دارد؛ یعنی تست پاپ اسمیر و تست HPV. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند که افراد بین ۲۵ تا ۶۵ سال هر ۵ سال تست HPV و هر سه سال تست پاپ اسمیر را با مشورت متخصص زنان انجام بدهند.

 

۳. سرطان رحم یا سرطان اندومتر

سرطان اندومتر یا سرطان رحم از دیگر سرطان‌های اختصاصی زنان و از جمله سرطان های شایع در زنان است. سرطان رحم حدود ۷ درصد از کل موارد سرطان در زنان را شامل می‌شود و مسئول ۴ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان در  زنان است. احتمال ابتلای خانم‌ها به این سرطان ۱ در ۳۶ است.این سرطان در پوشش داخلی رحم ایجاد شده و شایع‌ترین سرطانی است که  اندام‌های تناسلی زنان را درگیر می‌کند.

تغییرات هورمونی، به ویژه استروژن، نقش مهمی ابتلا به سرطان رحم دارد. برخی از عوامل تاثیرگذار بر سطح هورمون‌ها که عامل خطری برای سرطان رحم شمرده می‌شوند عبارتند از:

مصرف استروژن پس از یائسگی

مصرف قرص‌های ضد بارداری

داشتن تعداد بیشتر سیکل‌های قاعدگی در طول زندگی

استفاده از تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه

هرگز باردار نشدن

چاقی

داشتن تومورهای تخمدانی خاص

ابتلا سندرم تخمدان پلی کیستیک.

برخی از علائم سرطان رحم عبارتند از:

تورم یا برجستگی در شکم در ناحیه وسط استخوان لگن.

درد شکمی یا درد در ناحیه لگن

ترشحات آبکی یا خونی از واژن که می‌توانند بدبو هم باشند.

خونریزی بین دو دوره پریود یا بعد از یائسگی

درد در هنگام رابطه جنسی. 

نرخ بقای ۵ ساله این سرطان ۸۱٪ است، البته این نرخ در زنان سیاه‌پوست به طور قابل‌توجهی پایین‌تر است (۶۳٪). روش‌های اصلی درمان سرطان رحم جراحی (شامل برداشتن رحم)، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است.

برای پیشگیری یا غربالگری سرطان رحم چه کنیم؟

هیچ آزمایش غربالگری خاصی برای تشخیص زودهنگام سرطان آندومتر وجود ندارد. زنان باید در مورد هر گونه ترشحات واژن غیر طبیعی، لکه بینی یا خونریزی واژینالی که بدتر می‌شود یا بین قاعدگی‌ها یا بعد از یائسگی رخ می‌دهد را با دکتر زنان مشورت کنند. همچنین بهتر است کسانی که سندرم لینچ دارند، بیوپسی آندومتر از سن ۳۵ سالگی به صورت سالانه انجام دهند. همچنین انجام چکاپ زنان و معاینات لگن بسیار مهم است.

 

 

4. سرطان واژن کشنده است؟

سرطان واژن سرطان بسیار نادری است که در واژن ایجاد می‌شود. عامل ایجاد این سرطان تقریبا همیشه ویروس HPV است.

علائم سرطان واژن شامل موارد زیر است:

خونریزی واژینال بعد از یائسگی

خونریزی بعد از رابطه جنسی یا درد در هنگام رابطه جنسی

ترشحات بدبو یا خونی از واژن.

خونریزی بین قاعدگی

خارش واژن که از بین نمی‌رود

درد هنگام ادرار کردن یا نیاز به ادرار مکرر.

نرخ بقای ۵ ساله این سرطان به صورت کلی ۴۹٪ است. البته اگر این سرطان در مراحل اولیه و قبل از متاستاز به خارج از دیواره واژن تشخیص داده شود این نرخ به ۶۶٪ می‌رسد. روش اصلی برای درمان سرطان واژن پرتودرمانی است، هرچند ممکن است از روش های جراحی یا شیمی‌درمانی هم برای درمان کمک گرفته شود.

برای پیشگیری یا غربالگری سرطان واژن چه کنیم؟

ست غربالگری مجزایی برای این سرطان وجود ندارد، هرچند این سرطان معمولا در تست‌های روتین چکاپ زنان و معاینات لگن مشخص می‌شود. همچنین ممکن است شواهدی از سلول‌های سرطانی واژن در تست پاپ اسمیر پیدا شود.

سرطان های شایع زنان را چگونه درمان کنیم؟

اگر به دنبال درمان کردن سرطان‌های زنان هستید، ابتدا باید نوع سرطان و مرحله و پیشرفت آن مشخص شود. روش‌های درمان کردن سرطان‌های زنان به استیج سرطان بستگی دارد. در بسیاری از موارد، اگر سرطان زود تشخیص داده شود می‌توان آن را درمان کرد. اما اگر در مراحل انتهایی و پیشرفته سرطان‌های زنان را تشخیص دهید، کنترل و مدیریت علائم و پیشرفت سرطان دشوار خواهد بود و معمولا نمی‌توان اقدامی برای آن انجام داد. بنابراین معاینه‌ها و بررسی‌های ماهانه، ۶ ماهه و سالانه‌ی سلامت زنان توصیه می‌شود تا در صورت دیدن هر گونه علامت غیرطبیعی سریعا به پزشک مراجعه شود.

برخی سرطان‌ها در زنان شایع‌تر و برخی مختص زنان هستند. دلیل فراوان‌تر بودن این سرطان‌ها در زنان گاهی تفاوت‌های بیولوژیکی، مسائل هورمونی و غیره است. بعد از سرطان پوست که شایع‌ترین سرطان در زنان و مردان است، سرطان پستان، سرطان ریه و سرطان کولورکتال در زنان شایع‌ترند که مجموعا حدود ۴۴٪ از کل سرطان‌های زنان را شامل می‌شوند.

برخی از این سرطان‌ها تست غربالگری دارند، مانند سرطان پستان، روده بزرگ یا سرطان دهانه رحم، که انجام آنها تشخیص سرطان را بسیار آسان‌تر کرده و امید به درمان را به شدت افزایش می‌دهد. برخی از این سرطان های شایع در زنان مانند سرطان تخمدان، سرطان واژن، سرطان رحم و غیره هم گاها در معاینات لگنی و چکاپ‌های روتین زنان تشخیص داده می‌شود. از این رو در انجام این معاینات غفلت نکنید.